Endometriozis Cerrahisi Doğurganlığı Arttırır mı?

Endometriozis Cerrahisi Doğurganlığı Arttırır mı?

Endometriozis varlığının doğurganlığı olumsuz etkilediğini biliyoruz, bu konuda pek bir tartışma söz konusu değil. Fakat doğurganlığı artırmak için cerrahi yapılmalı mı ❓Ya da endometriozis tanısı konulan hastaya yapacağımız cerrahi, bu hastanın doğurganlığını da arttırır mı ❓İşte bu zor soruyu cevaplamak için fırından yeni çıkmış, prestijli bir dergide yayınlanan review yazısına (BMJ-Kasım 2022) göz attım.

Endometriozisin yüzeyel formunda cerrahi yapmanın gebelik oranlarını artırdığını gösteren çalışmalar var. Fakat derin endometriozis veya çikolata kisti varlığında cerrahi yapmanın etkisini araştıran randomize kontrollü, diğer bir deyişle kuvvetli bir çalışma henüz YOK. Yani endometriozis nedeniyle hiç hamile kalamamış bir hastaya, “gel senin çikolata kistlerini çıkartalım, sonra KESİN gebe kalırsın” demek doğru bir yaklaşım değil. Görüldüğü gibi konuyla ilgili en güncel yazıda bile, çok çok önemli bir soru net bir şekilde cevaplanamamış.

Peki ben kendi pratiğimde ne yapıyorum❓ 1️⃣Çocuk beklentisi olmayan, doğurganlığını tamamlamış, ilaç tedavilerine rağmen endometriozise bağlı ağrıları geçmeyen ve bu ağrılar nedeniyle hayatı dayanılmaz hale gelen hastalara cerrahi öneriyorum . Burada amaç hastanın ağrılarının geçmesini sağlamak ve ona daha kaliteli bir yaşam sağlamak. 2️⃣Hastanın çok ağrısı yok, çikolata kistleri var ve hamile kalamıyor ise, bu hastalara yardımcı üreme tekniklerinin kullanılmasını (tüp bebek-aşılama vb) öneriyorum. Ben işin bu kısmında yokum, hastaları bu işle uğraşan meslektaşlarıma yönlendiriyorum. 3️⃣Hasta çok ağrılı ve bu ağrılar dayanılacak gibi değil, aynı zamanda hastanın doğurganlık beklentisi de var. İlaçlar fayda etmiyor. Bu grup hastalarla ayrıntılı konuşarak, onlarla birlikte bir cerrahi planlaması yapıyoruz. Amaç ağrıyı mümkün olduğu kadar azaltmak ve bunu yaparken hastanın doğurganlığına zarar vermemek. Bu durumda esas düşmanımız ve hedefimiz ağrının gerçek sebebi olan derin endometriozis odakları oluyor, çikolata kistleri değil.

Doç. Dr. Doğukan YILDIRIM

İstanbul Alle Sağlık Merkezinde Jinekolojik Onkoloji uzmanı olarak hizmet veren Dr. YILDIRIM, başarılı ameliyatlarıyla tanınmakta olup poliklinik hizmetlerine aralıksız devam etmektedir.