Vulva Kanseri
Vulva kanseri kadın genital organlarının en dış kısmından gelişir. Vulva; üretra, vajina, klitoris ve labiumları çevreleyen cilt dokusudur.
Vulva kanseri genellikle kaşıntılı kabartı veya yara olarak gelişir. Sıklıkla yaşlı kadınlarda görülse de, nadiren gençlerde de ortaya çıkabilir.
Vulva kanserinin tedavisi cerrahidir; kanser dokusu ve beraberinde bir miktar sağlıklı vulva dokusu çıkartılır. Bazı durumlarda vulva dokusu tamamen çıkartılabilir. Kanser ne kadar erken yakalanırsa yapılan cerrahi müdahale o kadar az olur.
Bulgular
- Geçmeyen vulvar kaşıntı
- Ağrı ve hassasiyet
- Adetle ilişkili olmayan kanama
- Vulva cildinde renk değişikliği veya kalınlaşma
- Şişlik, siğil benzeri yapı veya açık yara
Doktora Ne Zaman Gidilmeli?
Yukarıda belirtilen bulgular sürekli hale gelmişse ve sizi endişelendiriyorsa doktorunuzdan randevu almanızı öneririm. Fakat unutmayalım, düzenli jinekolojik muayenelerinizi yaptırmak en akılcı yoldur.
Nedenleri
Vulvada yerleşen hücrelerin DNA’sında gelişen mutasyonlar, sağlıklı hücrelerin anormal hücrelere dönüşmesine yol açarlar. Normal hücreler büyür, çoğalır ve en sonunda ölürler. Kanserleşmiş anormal hücreler ise büyür, kontrolsüz şekilde çoğalır ve ölümsüz hale gelirler. Bu anormal hücre topluluğu bir kitle oluşturur ve buna tümör adı verilir. Kanser hücreleri çevrelerindeki sağlıklı dokuları istila edebileceği gibi, uzak dokulara da sıçrayabilirler (metastaz).
Vulva Kanseri Tipleri
Vulva kanserinin değişik tipleri vardır. En sık görülen tipler şunlardır;
- Skuamöz hücreli vulva kanseri: En sık görülen tiptir. Vulva yüzeyindeki ince, düz hücrelerden kaynaklanırlar.
- Malign melanom: Nadir görülür. Vulva cildindeki pigment üreten hücrelerden gelişirler.
Risk Faktörleri
- İleri yaş: Vulva kanseri her yaşta görülebilirse de daha çok yaşlı kadınlarda gelişmektedir. Ortalama görülme yaşı 65’tir.
- HPV virüsüne maruz kalma: HPV cinsel yolla bulaşan ve çeşitli kanserlere yol açabilen bir virüstür. Birçok kadın HPV virüsüyle karşılaşırlar. Bu kadınların büyük bir bölümünde bağışıklık sistemi virüsü yok eder, fakat küçük bir grup hastada hücresel değişiklikler olur ve kanser riski artar.
- Sigara içmek
- Bağışıklık sisteminin baskılanmış olması
- Vulvadaki prekanseröz lezyonlar: Vulvar intraepitelyal neoplazi vulvada gelişen ve kanser riskini artıran lezyonlardır. Hastaların çoğunda kansere ilerlemez. Fakat küçük bir grup hastada invaziv kanser gelişebilir. Bu nedenle doktorunuz prekanseröz lezyonların cerrahi olarak çıkartılmasını önerebilir.
- Vulvada bulunan cilt hastalığı: Liken skleroz adı verilen kaşıntılı bir cilt hastalığı vulva kanseri riskini artırır.
Korunma
- Doktorunuzdan HPV aşısı hakkında bilgi alın
- Rutin pelvik muayenelerinizi yaptırın
- Güvenli seksi tercih edin: İlişki sırasında kondom kullanılması hem HPV bulaşını, hem de diğer seksüel geçişli enfeksiyonları azaltmaktadır.
- Sigara içmeyin: Eğer içmiyorsanız, başlamayın. Eğer içiyorsanı, hemen bırakın.
Tanı
- Vulvanın muayene edilmesi
- Kolposkopik biopsi: Kanser tanısını kesinleştirmek için patolojik değerlendirme şarttır. Vulvadaki şüpheli bölge, kolposkopi adı verilen ve dokuları büyüterek daha iyi gözlenmesini sağlayan özel bir cihaz ile incelenir ve bu şüpheli alandan biopsi yapılır.
Evreleme
Eğer doktorunuz sizde vulva kanseri olduğuna karar verirse, ileri tetkikler yaparak kanserin başka organlara sıçrayıp sıçramadığını araştırmak isteyecektir. Kanserin evresi, tedaviyi belirleyen en önemli faktördür.
- Pelvis bölgesinin ayrıntılı muayenesi: Kanser yayılımını belirlemek için doktorunuz ayrıntılı bir şekilde pelvis ve kasık muayenenizi yapabilir.
- Görüntüleme tetkikleri: Tomografi, MR, PET-CT gibi ileri tetkikler kanser yayılımını belirlemede kullanılabilir.
Tedavi
Cerrahi
- Kanserin ve bir miktar sağlıklı dokunun çıkartılması: Bu işleme geniş lokal eksizyon ve radikal eksizyon adı verilir. Kanserli bölgenin çevresindeki sağlıklı dokularda güvenlik marjı bırakılarak, geniş bir doku çıkartılır. Bu sayede kanserli dokunun tamamen çıkartılması hedeflenir.
- Vulvanın bir kısmının veya tamamının çıkartılması: Geniş kanserlerde vulvanın bir tarafının (parsiyel vulvektomi) veya tamamının (radikal vulvektomi) altta yatan dokularla beraber çıkartıldığı bir operasyon yapılabilir. Bazen öncesinde radyoterapi ve kemoterapi ile büyük tümörlerin çapı küçültülür ve sonrasında ameliyat yapılır.
- Lenf nodlarının bir kısmının örneklenmesi (Sentinel nod biopsisi): Kanserin çevresine özel boyalar verilerek, bu boyaların kasık bölgesinde boyadığı lenf nodları çıkartılır. Bu işleme sentinel nod biopsisi adı verilir. Böylece kasık lenf nodlarında sıçrama olup olmadığı anlaşılabilir.
- Birçok lenf nodunun çıkartılması: Kasık bölgelerinde şüpheli lenf nodları varsa bunları tamamı çıkartılabilir.
Radyoterapi
Radyasyon, dalgalar ve parçacıklar tarafından taşınan özel bir enerji türüdür. Özel cihazlarda üretilen radyasyonun kanser tedavisinde kullanılmasına radyoterapi veya ışın tedavisi adı verilir.
Büyük tümörleri küçülterek cerrahiyi kolaylaştırmak amacıyla kullanılabilir. Bazen kemoterapi ile kombine edilerek kullanılır.
Eğer kasık lenf nodlarında metastaz varsa, cerrahi sonrası bu bölgenin ışınlanması da yapılabilir. Bu durumlarda sıklıkla beraberinde kemoterapi de verilir.
Kemoterapi
Kemoterapide hızlı büyüyen hücreleri yok eden özel ilaçlar kullanılır. Kanser hücreleri de hızlı büyüdükleri için kemoterapiden etkilenirler. Bu ilaçlar damar yoluyla veya ağızdan verilebilirler.
Vulva kanseri eğer uzak organlara sıçramışsa, yani metastatik ise kemoterapi tercih edilebilir.
Özet
Kanser cerrahisinde doğru cerrah, doğru teknoloji ve doğru patoloji şarttır. Cerrahınızı araştırmanızı, daha önce ameliyat ettiği hastalardan görüş almanızı, ameliyatınızda kullanılacak teknolojileri ve patolojik incelemenin nerede ve nasıl yapılacağını sorgulamanızı şiddetle öneririm.